چرا داشتن طرح کسب و کار برای واحد های اقتصادی مفید است ؟
طرح کسب و کار (طرح توجیهی) در هر واحد اقتصادی بزرگ یا کوچک به‌عنوان یک سند اصلی تلقی می‌شود که مقیاسی برای کارمندان و مدیران خواهد بود تا به‌واسطه آن بتوانند میزان موفقیت‌های خود و شرکت را بسنجند و برای فعالیت‌های آتی خود تصمیم‌گیری کنند.
بعلاوه برنامه کسب و کار یک روش متداول جهت انتقال اطلاعات به طیف وسیعی از اشخاص همچون سرمایه‌گذاران، شرکای تجاری آینده، مدیران، کارکنان و سایر استفاده‌کنندگان میباشد.
تصمیم‌گیری‌های مربوط به اجرای یک پروژه یا فعالیت جدید مبتنی بر مطالعات و بررسی‌هایی است که نتیجه آن در قالب برنامه کسب و کار ارائه می‌شود. این برنامه براساس توانایی‌های شرکت در نیروی انسانی، تجهیزات و سرمایه تهیه می‌شود.
شرکت دانش بنیان حسابداری و مشاوره مدیریت آتی نگر برتر ایرانیان دارای عضویت کانون مشاوران سرمایه گذاری بانکها ، اماده ارایه خدمات به شما درتهیه و تدوین طرح کسب کار میباشد.
راهنمای تهیه طرح کسب و کار
راهنمای تهیه برنامه کسب و کار با اهداف متفاوت صاحبین کسب و کار تهيه شده است. این راهنما صرفاً یک نمونه میباشد و هر شرکت می‌تواند براساس ویژگی‌های خاص خود تغییرات لازم را در آن اعمال کند. اطلاعات تکمیلی را می‌توانید در منابع زیر جستجو فرمايید:
قسمت اول: ساختار و محتواي برنامه کسب و کار
کلیات
- نام و نوع شركت
- موضوع فعاليت
- آدرس، شماره تلفن، شماره فكس، سايت و پست الكترونيكي و…
- تاریخ شروع و خاتمه برنامه
- مشاوران برنامه (در صورت وجود)
فهرست مطالب
- سرفصل‌های موجود تا حداقل ۲ سطح
خلاصه مدیریتی
- معرفی مختصر نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها
- ارکان برجسته بازاریابی
- ارکان برجسته عملیاتی
- مقررات مربوط به فعالیت تجاری
- تحلیل تأمین‌کنندگان
- مدیران
- ارکان برجسته مالی
- خلاصه اقلام مهم مالی
- شاخص‌های مهم مالی
بررسی صنعت
- جایگاه صنعت و عوامل مؤثر بر آن
- تحولات اقتصادی
- خصوصی‌سازی
- توسعه بازار سرمایه
- سرمایه‌گذاری خارجی
- برنامه‌های اقتصادی کشور
- ریسک‌ها
- ریسک کشوری
- ریسک مالکیت خصوصی
- ریسک سرمایه‌های معنوی و علامت تجاری
- تحولات محیط فعالیت
- تحولات تکنولوژی
- تحولات سیاسی و اجتماعی
- بررسی روند گذشته، حال و چشم‌انداز آتی صنعت
- عوامل اصلی موفقیت در صنعت
- موانع ورود و اندازه صنعت
تجزيه و تحليل بازار
- محیط بازار
- بازار هدف
- بخش‌های بازار بر حسب انواع مشتری
- اندازه هر یک از بخش‌ها
- ویژگی‌های مشتریان اصلی
- اندازه بازار و رشد بالقوه
- رقبا و فعالان اصلي
- دستیابی به بازار
- مدل درآمد (استراتژی اصلی بازاریابی)
- سهم بازار هدف
- محصولات و خدمات
- خط‌مشی قیمت‌گذاری محصولات و خدمات
- کانال‌های توزیع و ترویج محصولات
- خدمات و گارانتی
- روابط عمومی
- مزیت‌های رقابتی
- ارتباط با بازار
- عرضه با هزینه کارا
- دسترسی به نیروی کار ماهر
- ارتباط با مراکز تحقیقاتی
- اثر هم‌افزایی
- تکنولوژی
- طرح تکنولوژی
- برنامه‌های سرمایه‌گذاری
- مزیت در تکنولوژی
- قابلیت اعتماد تکنولوژی
- طرح‌های توسعه آتی
- طرح عملیاتی
طرح مالی
- ساختار اداره شرکت
- سهامداران
- مدیران
- سیستم‌های پشتیبانی عمومی
- سرمایه‌گذاری و منابع مالی
- تولید محصول و ارائه خدمت
- خرید دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود
- سرمایه‌گذاری‌ها
- هزینه‌ها
- نحوه تأمین منابع مالی
- وام و تسهیلات مالی
- سرمایه
- وضعیت استخدام و کارکنان
- تهیه برآوردهای ماهانه
- ترازنامه
- صورت سود و زيان
- صورت سود و زيان جامع
- صورت جريان وجوه نقد
- نسبت‌های مالی
- سودآوری
- نقدینگی
- فعالیت
- اهرمی
- تجزیه و تحلیل دوپونت
- تجزیه و تحلیل نقطه سربه‌سری
- تجزیه و تحلیل جریانهای نقد
- بودجه نقد عملیاتی
- ریسک قیمت
- ریسک فروش
- ريسك افزایش هزینه‌های اجرای طرح
- ریسک مالی
نتیجه‌گیری
پیوست‌ها
- صورت‌های مالی فصلی
- یادداشت‌های توضیحی
قسمت دوم: تهیه اطلاعات مورد نیاز
مقدمه
در این قسمت سعی شده است اطلاعات و مندرجات هر بخش از ساختار ارائه شده در قسمت اول، بطور مفصل‌تر تشریح شود.
خلاصه مديريتي
اولين بخشي که بايد در طرح خود بياوريد و معمولاً بسیار مختصر هم میباشد خلاصه مديريتي نام دارد. خلاصه مدیریتی، استراتژی کسب و کار شما را معرفی می‌نماید و مطمئناً مهمترین بخش برای مديران و استفاده‌کنندگان به‌شمار می‌رود. براي اين‌که بتوانيد اهداف و اولويت‌ها و برنامه‌هاي خود را ارائه کنيد بايد مطالب کلی طرح را به‌صورت اجمالي و قانع‌کننده همراه با اعداد و ارقام پيشنهادي گزارش نمائید. اگر شما نتوانید در این بخش استفاده‌کننده را قانع کنید که طرح کسب و کارتان قابل اطمینان است، مطمئن باشید که به نتیجه مطلوب دست نخواهید یافت. توجه داشته باشید مطالبی که در این بخش آورده می‌شوند صرفاً خلاصه اجزای مهم برنامه میباشند. لذا، از ارائه اطلاعاتی که در بخش‌های بعدی به آن پرداخته نشده است خودداری نمائید.
بررسی صنعت
یکی از روش‌های تحلیل صنایع، بررسی توانایی عملیاتی آنها در رابطه با کل اقتصاد است؛ به این معنی که برخی صنایع در طی دوران رکود، عملکرد ضعیفی دارند در حالی‌که برخی دیگر دارای عملکرد خوبی میباشند. عملکرد بعضی از صنایع مطابق با چرخه تجاری است و با توجه به وضعیت تجاری و اقتصادی، وضعیت آنها نیز بهبود یافته و یا وخیم می‌شود. بنابراین لازم است در این بخش تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور طی چند سال گذشته (حداقل دوره ۵ ساله) مورد بررسی قرار گرفته و به‌ویژه اصلاحات ساختاری مؤثر بر رشد اقتصادی تحلیل شود. همچنین تحلیل‌گر باید ویژگی‌های کمی مهم صنعت را مورد بررسی قرار دهد، شاخص‌های اقتصادی جهان و ایران را ارائه نموده و وضعیت بخش‌های اصلی اقتصادی به تفکیک بررسی گردد. بررسی عوامل ذیل نیز در تحلیل صنعت خاص و ارزیابی افق‌های آتی آن کمک خواهد کرد:
- عملکرد تاریخی (گذشته): همانطورکه می‌دانیم برخی از صنایع در بلندمدت دارای عملکرد خوب و برخی دیگر دارای عملکرد ضعیف بوده‌اند. هر چند که همیشه نمی‌توان عملکرد را بر اساس روند گذشته پیش‌بینی کرد ولی با این حال هر صنعتی مسیری را طی می‌کند که نباید از آن غافل بود.
- رقابت: شرایط رقابتی موجود در یک صنعت می‌تواند اطلاعات مهمی را درخصوص ارزیابی آینده ارائه نماید.
- سایر عوامل: قوانین و مقررات دولتی می‌تواند تأثیرات مهمی برروی صنایع داشته باشد، به همین منظور باید سعی نمود نتایج این‌چنین تأثیراتی را ارزیابی نموده و یا حداقل از وجود آنها مطلع شد. یکی دیگر از عواملی که در تحلیل صنعت باید مورد ارزیابی قرار گیرد تغییرات ساختاری است که در اقتصاد رخ می‌دهد. معمولاً سرمایه‌گذاران تمایل دارند صنایع را در زمینه‌های مختلف بررسی و ارزیابی نمایند.
عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند ورود به یک صنعت را تحت تأثیر قرار دهد. هر یک از این عوامل قابل تحلیل و بررسی میباشند. موارد زیر از مهمترین موانع ورود به یک صنعت به شمار می‌آیند.
- معیارهای اقتصادی
- ویژگی‌های محصول
- مارک تجاری
- هزینه‌های راه‌اندازی
- دسترسی به توزیع
- مزیت‌های نسبی درخصوص هزینه‌ها
- منحنی یادگیری
بحث آخر اینکه سرمایه‌گذاران علاقمند به عملکرد مورد انتظار آتی صنعت هستند. آنها می‌دانند که این چنین برآوردهایی با مشکلات و تا حدودی با خطاهایی همراه است ولی در عین حال می‌دانند که برخی از پارامترها تابعی از مقادیر شناخته‌شده و مورد انتظار هستند.
تجزيه و تحليل بازار
در این بخش، نخست بازار محصولات یا خدمات شرکت خود را تحلیل کنید. کل بازار را بر حسب انواع مشتریان همگن به چند بخش تقسیم کرده و ویژگی مشتریان اصلی و رشد بالقوه هر بخش را بررسی نمایید. مشخص شود کدام بخش‌ها، بازار هدف فروش شرکت شما خواهد بود. اندازه بازار(تمام بازار و هر بخش) را برای محصولات و خدمات برآورد کنید. در این مورد بهتر است چندین سناریو بر مبنای نظرات متخصصان، مشتریان عمده و فروشندگان تهیه شود. بر مبنای اطلاعات تهیه شده از شرکت‌های رقیب و سهم هر یک در بازار، رقابت در بازار را تحلیل کنید.
استراتژی اصلی بازاریابی و این که چگونه تصمیم دارید به بازار دست یابید را توضیح دهید. تصمیم بگیرید که در کوشش‌های اولیه، فروش در کدام بخش‌ها هدف شما است و بررسی کنید که در آینده با توسعه فعالیت به کدام بخش‌های بازار وارد خواهید شد. قیمت‌گذاری، مهمترین تصمیم‌گیری در بازاریابی است. قیمت بایستی با در نظر گرفتن تمام عوامل شامل سهم بازار هدف، رقابت، بهای تمام شده تولید/ فروش و اهداف سود تعیین شود.
در شرکت‌هایی که از تکنولوژی استفاده گسترده‌ای به‌عمل می‌آید، میزان و شرایط خدمات و گارانتی عامل مهمی در جلب اطمینان مشتری است. یک سیستم گارانتی/ خدمات خوب که پشتیبان قابلیت اعتماد محصول است، نسبت به تبلیغات، بسیار اثربخش‌تر است. در این زمینه واقعاً رقابت با شرکت‌های بزرگ مشکل است. در طرح کسب و کار موارد زیر باید بحث شود:
- روش و سیستم خدمات شامل خدمات تعمیراتی درمحل مشتری یا در مراکز خدمات.
- هزینه‌های نگهداری.
- دوره و میزان گارانتی و امثالهم.
روش‌ها و کانال‌های توزیع و همچنین مدیریت موجودی مواد و محصول را شرح دهید. کاهش حجم موجودی در صنایعی که نیازهای مشتری به سرعت تغییر می‌کند و عمر محصول کوتاه است، عاملی کلیدی است. به‌علاوه برای شرکت‌هایی که بر بازارهای خاص تمرکز می‌کنند، پاسخ سریع به نیازهای مشتریان هدف، از هر چیز دیگری مهم‌تر است.
برای شرکت مهم است که یک سیستم تولید قابل انعطاف ایجاد کند تا بتواند به تغییرات مکرّر در مشخصات محصول پاسخ دهد و محصولات جدید را همزمان با تغییر در بازار، ارائه نماید.
درطرح تکنولوژی، نوآوری‌های معرفی‌شده و تفاوت با تکنولوژی‌های قبلی، مراحل حال و گذشته توسعه تکنولوژی تشریح شود. اگر تکنولوژی تحت لیسانس اخذ شده است، مفاد اصلی قرارداد لیسانس و توافق‌نامه حق‌الامتیاز و امثالهم را ذکر کنید. همچنین حق‌الاختراع، کپی‌رایت و دانش فنی فرآیندهای شرکت را بیان کنید. اگر درمورد بعضی از این حقوق اختلاف و منازعه‌ای وجود دارد، در این بخش توضیح دهید. بر مبنای تکنولوژی تعیین‌شده برنامه‌های سرمایه‌گذاری را بیان کنید. اقلام مختلف سرمایه‌گذاری، طراحی‌ها، تحصیل زمین و آماده‌نمودن آن، احداث ساختمان، ماشین‌آلات و در مراحل بعد، جریان نقد و نرخ بازده داخلی بر مبنای این ارقام محاسبه شود. ضمناً روشی را که برای برآورد قیمت‌ها استفاده کرده‌اید نیز تشریح نمائید.
به منظور بقای شرکت در یک بازار رقابتی، ایجاد سیستمی که عهده‌دار فعالیت‌های تحقیق و توسعه گردد، حیاتی است. بنابراین ساختار سازمانی فعالیت‌های تحقیق و توسعه در داخل شرکت و یا همکاری با سایر شرکتها را توصیف کنید.
در پایان باید برای دوره بهره‌برداری یک طرح عملیاتی تهیه شود که منطبق با محدودیت‌های فیزیکی نظیر ظرفیت عملیاتی، دسترسی به مواد اولیه و قطعات، دسترسی به نیروی کار ماهر و آموزش دیده و غیره باشد. از طرفی چنانچه کالا در بازار فروش نرسد منجر به افزایش موجودی‌ها خواهد شد. بنابراین لازم است حداکثر مبلغ فروش با توجه به بررسی‌های بازاریابی برآورد شود. عواملی نظیر مراحل توسعه شبکه فروش، تلاش برای توسعه جغرافیایی محصول و معروف بودن علامت تجاری در بازار در برآوردها مورد توجه قرار گیرد. شما باید دو سناریو تدوین کنید. یکی بر مبنای رشد مورد انتظار فروش و دیگری بر مبنای بدترین حالت ممکن.
طرح مالی
ساختار شرکت را توصیف و نقش و حیطه مسئولیت هر یک از مدیران را بیان کنید. سوابق شغلی مدیران، به‌خصوص تجارب آنان در ارتباط با برنامه کسب و کار و موفقیت‌های آنان در سایر شرکتها بیان شود. توصیف تیم مدیریت یکی از مواردی است که سرمایه‌گذاران در بررسی طرح کسب و کار توجه خاصی به آن دارند. کل سرمایه ثبت‌شده را با ذکر نام سهامداران و تعداد سهام آنها ارائه کنید. برنامه‌های جذب و استخدام کارکنان تمام‌وقت و پاره‌وقت توضیح داده شود. اگر تصمیم دارید از متخصصان برون سازمانی شامل کارشناسان بانکی، حسابرسان مستقل، حقوق‌دانان و مشاوران مدیریت استفاده کنید، توضیح دهید.
مخارج سرمایه‌گذاری ثابت و سرمایه در گردش با توجه به برآوردهای انجام‌شده در قالب جداول ارائه شود. تأمین منابع مالی از محل آورده سهامداران، وام از مؤسسات مالی، لیزینگ ماشین‌آلات، استقراض از فروشندگان ماشین‌آلات و تجهیزات و استقراض از تأمین‌کنندگان مواد و قطعات صورت می‌گیرد. با توجه به مطالعات انجام‌شده و امکانات تأمین مالی سهم هر یک از گروه‌های مذکور در تأمین منابع طرح باید مشخص و در قالب جداولی ارائه شود. صورت‌های مالی اساسی با توجه به پیش‌بینی‌های انجام‌شده حداقل برای یک دوره سه ساله ارائه شود. در صورتی که حمایت‌های خاص دولتی یا عمومی در مورد طرح وجود دارد، اعم از تخفیف در نرخ بهره، ارائه تسهیلات برای خرید زمین و … در گزارش ذکر نمائید.
با توجه به اطلاعات تهیه‌شده در بخش‌های قبل، جریانهای نقدی طرح ارائه شود. با استفاده از ابزارهای تحلیل سربه‌سری و اهرم عملیاتی، ریسک عملیاتی را تجزیه و تحلیل کنید. شاخص‌های عمده مالی نظیر نسبت‌های سودآوری، نقدینگی، اهرمی و کاربرد دارایی‌ها و… را محاسبه و در قالب جدولی ارائه کنید.
شرکت حسابداری و مشاوره مدیریت آتی نگر برتر ایرانیان ، دانش بنیان است و با داشتن مجوز از کانون مشاوران سرمایه گذاری بانکها یکی از شرکتها معتمد جهت تهیه و تدوین طرح کسب و کار ( طرح توجیهی ) میباشد.
